dinsdag 11 juni 2013

PAAZ van Myrthe van der Meer: verrassend heldere en scherpe roman

Een opname op een PAAZ, psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis, is iets wat vrijwel iedereen kan overkomen, al zal bijna niemand zich dit realiseren.
Redacteur Myrthe van der Meer denkt dat ze het te druk heeft gehad op haar werk. Met een paar weken vakantie zal haar acute doodswens vanzelf overgaan. Niets is echter minder waar. Voordat ze het in de gaten heeft, is ze opgenomen op de PAAZ wegens concrete suïcidale plannen. Na haar ontslag uit het ziekenhuis, een aantal maanden later, schreef ze het boek PAAZ. Hierin schrijft ze openhartig over het verblijf op de PAAZ, een moeilijke maar leerzame periode in haar leven op persoonlijk vlak. Op het omslag staat roman, het zal duidelijk zijn dat het boek vele autobiografische elementen bevat.
Hoofdpersoon Emma ontdekt tijdens haar verblijf op de PAAZ dat andere mensen niet permanent een actieve of passieve doodswens hebben. Daarnaast leert ze het o zo belangrijke verschil tussen psychiaters (mogen medicijnen voorschrijven) en psychologen (mogen geen medicijnen voorschrijven). Al maakt dit voor haar behandeling niet uit, want de zorg- en hulpverleners kunnen het niet eens worden over de meest geschikte behandeling voor Emma. Ze past niet in een hokje en reageert niet op de medicijnen. Het zorgt ervoor dat haar verblijf langdurig wordt, veel langer dan ze gedacht had. De vriendschap die ze sluit met medepatiënt Alice, sleept haar door deze lange moeilijke periode.
PAAZ kwam hard binnen tijdens het lezen. Het is een confronterend en heftig boek. Ongelooflijk knap en bewonderenswaardig dat Myrthe van der Meer zo goed heeft geschreven over deze periode terwijl ze op dat moment zo verward was en in de knoop zat met zichzelf, haar gevoelens/emoties en/of het gebrek eraan.
Humor neemt een belangrijke plaats in in het boek. Myrthe van der Meer gebruikt het op precies de goede momenten in de juiste dosering voor de nodige relativering.
PAAZ geeft een helder beeld van het leven en werken in een psychiatrische instelling in Nederland anno nu. Het maakt heel duidelijk dat het ondanks alle goede bedoelingen en goedbedoelde zorgen van hulp- en zorgverleners geen plek is waar iemand vrijwillig zou willen zijn.
Het is logisch dat Myrthe van der Meer voor de romanvorm gekozen heeft. In het geval het voor 100 procent haar eigen verhaal zou zijn, zou het veel dichter bij haar komen dan prettig is voor haar.
Jammer dat het boek zo abrupt eindigt na het ontslag van Emma van de PAAZ. Je verwacht dan op z’n minst een kleine epiloog waarin verteld wordt hoe het bijvoorbeeld een jaar later gaat met Emma. Hopelijk komt er een vervolg op PAAZ, met wederom een hoofdrol voor Emma.
PAAZ is een verrassend heldere en scherpe roman over een periode uit het leven van Myrthe van der Meer die alles behalve helder en scherp was.